Opis

Taras Szewczenko – Poezje wybrane; Włodzimierz Mokry – Obraz Prometeusza i uniwersalne prawdy biblijne w dziele Tarasa Szewczenki

Seria: Biblioteka Fundacji św. Włodzimierza, t. XXVIII

Kraków 2024

ISBN 978-83-62454-21-1

Książka składa się z dwóch części. W części pierwszej, wieloletni profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego dr hab. Włodzimierz Mokry m.in. ukazuje stworzony przez Tarasa Szewczenkę obraz Prometeusza. Prometeusz ukraińskiego wieszcza nie walczy z Bogiem. Wierzy w Jego sprawiedliwość, dobroć i mądrość, która prowadząc człowieka ku dobru, poddaje go próbom i oczyszczającym cierpieniom. Miłość do ludzi oraz pragnienie czynienia dobra daje Prometeuszowi nadludzką odwagę i moc, niezbędną do przeciwstawienia się siłom materialnym, z myślą o podniesieniu ludzkości na wyższy stopień cywilizacji. Czytelnik poezji Tarasa Szewczenki, zwłaszcza ten żyjący w XXI wieku, w jego obecnej fazie, nie może zapominać o „biblijnych lekturach” tego autora oraz ich doniosłych skutkach. Bez uwzględnienia spraw z tego kręgu nie zrozumie bowiem należycie ani myśli ukraińskiego wieszcza, ani jego poetyckiego dzieła, ani tym bardziej życiowej drogi czy osobowości.

W drugiej części książki przedstawiono poezje Szewczenki, wybrane i przetłumaczone przez prof. dr. hab. Włodzimierza Mokrego. Wybrane poezje zostały poprzedzone wstępem wybitnego pisarza ukraińskiego Ołesia Honczara (1918–1995) pt. Wieczne słowo.

 

Spis treści

Część pierwsza. Obraz Prometeusza i uniwersalne prawdy biblijne w dziele Tarasa Szewczenki

Włodzimierz Mokry

– Taras Szewczenko w kręgu lektur biblijnych

– W kręgu kultury antycznej i idei Prometeusza

 

Część druga. Poezje wybrane Tarasa Szewczenki

tłum. Włodzimierz Mokry

Wieczne słowo (Oleś Honczar)

 

Zaczarowana (fragmenty) – Причинна

Dumka – Думка

Katarzyna – Катерина

Noc Tarasa (fragment) – Тарасова ніч

Mykole Markewyczowi – Н. Маркевичу

Stypa (fragment) – Тризна

Rozryta mogiła – Розрита могила

Sowa – Сова

Kaukaz – Кавказ

Do umarłych i żywych, i nienarodzonych rodaków moich w Ukrainie i nie w Ukrainie list mój przyjacielski (fragment) – І мертвим, і живим, і ненарожденним землякам моїм в Украйні і не в Украйні моє дружнєє посланіє

Psalmy Dawida – Давидові псалми

Mijają dni, mijają noce – Минають дні, минають ночі

W kazamatach – В казематі

Dumy moje, dumy moje, wy moje jedyne – Думи мої, думи мої, Ви мої єдині

Księżna (fragment) – Княжна

1. N. (Słońce zachodzi, góry czernieją) – N. N. (Сонце заходить, гори чорніють)

Nie grzeje słońce w cudzej ziemi – Не гріє сонце на чужині

Rżawiec – Іржавець

1. N. (O dumy moje! O zła sławo!) – N. N. (О думи мої! О славо злая!)

Mnich – Чернець

Jeden drugiego pytamy: po cóż nas matka narodziła? – Один у другого питаєм, Нащо нас мати привела?

Czemuś, czemuś tak sczerniało, ty zielone pole? – Ой чого ти почорніло, Зеленеє поле?

Na ziemi w naszym raju – У нашім раї на землі

Piotruś (fragment) – Петрусь

Tak mi się zdaje, ale nie wiem – Мені здається, я не знаю

Bywa w niewoli wspominam niekiedy – Буває, в неволі іноді згадаю

Ognie płoną, muzyka gra – Огні горять, музика грає

Neofici (fragment) – Неофіти

Dola – Доля

Muza – Муза

Sława – Слава

Sen – Сон

Opętany (fragment) – Юродивий

Maria (fragment) – Марія

Modlitwa – Молитва

Płacz Jarosławny – Плач Ярославни

Świecie jasny! Świecie cichy! – Світе ясний! Світе тихий!

Idzie dzień, i idzie noc – І день іде, і ніч іде